ĐỀ BÀI SỐ 15 CÁ NHÂN 2 MÔN LUẬT LAO ĐỘNG

Đề bài số 15:

          Nguyễn Khang làm việc theo hợp đồng lao động với công ty ANZ thời hạn 2 năm từ 02/01/2005, với mức lương 3 triệu đồng/ tháng. Sau khi kết thúc hợp đồng, hai bên ký tiếp hợp đồng với thời hạn 2 năm (Mức lương không đổi). Hết hạn hợp đồng, nhận thấy Khang là lao động có năng lực trách nhiệm cao, công ty đề nghị tiếp tục tuyển dụng Khang với công việc cũ theo hợp đồng có thời hạn 2 năm với yêu cầu làm thử trong thời gian 3 tháng( từ 02/01/2009 đến 01/04/2009) với mức lương bằng mức lương tối thiểu hiện hành. Do mong muốn được tiếp tục làm việc nên Khang chấp nhận cam kết thử việc mặc dù công việc không có gì thay đổi. Ngày 01/03/2009, công ty cử Khang đi học nâng cao tay nghề 2 tháng không hưởng lương với chi phí học nghề do công ty trả và cam kết sẽ làm cho công ty ít nhất là 5 năm. Tháng 01/2010 nhận thấy mức lương của mình quá thấp trong khi có nhiều lời đề nghị tuyển dụng từ các công ty khác với mức lương cao hơn, Khang đề xuất với giám đốc công ty về việc tăng lương nếu không sẽ nghỉ việc. Sau 5 ngày giám đốc trả lời không chấp nhận đề nghị tăng lương, Khang đã nghỉ việc.

          Hỏi:

          1/ Nhận xét về các hợp đồng (lao động, học nghề, thử việc) của Khang với công ty ?

          2/ Việc chấm dứt hợp đồng lao động của Khang có hợp pháp không, vì sao? Nếu muốn chấm dứt hợp pháp Khang phải làm những thủ tục gì?

1. Nhận xét về các hợp đồng ( Lao động, học nghề, thử việc)của Khang với công ty:

          * Từ các dữ liệu mà tình huống nêu ra, nhận thấy trong quá trình anh Khang làm việc cho công ty ANZ, đã có ba hợp đồng lao động (HĐLĐ) giữa anh Khang và công ty ANZ được kí kết bao gồm:

-         Hợp đồng lao động thứ nhất, được tính từ ngày 02/01/2005 với thời hạn hợp đồng là 2 năm và mức lương 3 triệu đồng/ tháng;

-         Hợp đồng lao động thứ hai, được kí kết sau khi hợp đồng lao động thứ nhất kết thúc và tính từ ngày 02/01/2007 cũng với thời hạn hai năm và mức lương không đổi là 3 triệu đồng/ tháng;

-         Hợp đồng lao động thứ ba được kí kết sau khi hợp đồng lao động thứ hai kết thúc, với thời hạn hợp đồng là hai năm, và yêu cầu anh Khang làm thử trong thời gian 3 tháng (từ 02/01/2009 đến 01/042009) với mức lương thử việc bằng mức lương tối thiểu hiện hành;  

Khoản 2 điều 27 bộ luật lao động(BLLĐ) quy định: “Khi HĐLĐ quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 điều này hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày HĐLĐ hết hạn, hai bên phải kí kết HĐLĐ mới; nếu không ký kết HĐLĐ mới, hợp đồng đã giao kết trở thành HĐLĐ không xác định thời hạn . Trường hợp hai bên ký tiếp HĐLĐ mới là HĐ xác định thời hạn thì cũng chỉ được ký thêm 1 thời hạn, sau đó nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết HĐLĐ không xác định thời hạn. ”. Như vậy ta thấy rằng hai hợp đồng lao động thứ nhất và thứ hai là hợp đồng có xác định thời hạn và theo quy định trên thì hai hợp đồng này được kí kết hợp pháp và không có gì phải bàn cãi.

 Tuy nhiên đến hợp đồng thứ 3 thì anh Khang và công ty ANZ đã kí kết HĐLĐ có thời hạn 2 năm là sai và theo quy định trên của BLLĐ thì hợp đồng này phải ký kết dưới dạng HĐLĐ không xác định thời hạn. Như vậy hợp đồng lao động thứ ba giữa công ty ANZ và anh Khang phải chuyển thành HĐLĐ không xác định thời hạn.

* Trong HĐLĐ thứ ba, công ty ANZ có yêu cầu anh Khang làm thử trong thời gian ba tháng (từ 02/01/2009 đến 01/04/2009) với cùng công việc mà anh làm trước đây và được hưởng mức lương thử việc bằng mức lương tối thiểu hiện hành. Tại thời điểm thử việc của anh Khang, mức lương tối thiểu chung được áp dụng là 540.000 đồng / tháng( ban hành theo nghị định 166/2007/NĐ-CP). Các yêu cầu trong hợp đồng thử việc này của công ty ANZ đối với anh Khang là sai pháp luật cụ thể là đã đi ngược lại với quy định tại điều 32 BLLĐ: “ NSDLĐ và NLĐ thỏa thuận về việc làm thử, thời gian thử việc, về quyền, nghĩa vụ của hai bên. Tiền lương của NLĐ trong thời gian thử việc ít nhất phải bằng 70% mức lương cấp bậc của công việc đó. Thời gian thử việc không được quá 60 ngày đối với lao động chuyên môn kỹ thuật cao và không được quá 30 ngày đối với lao động khác…”. Từ quy định này nhận thấy công ty ANZ chỉ có thể yêu cầu anh Khang thử việc trong thời hạn tối đa là 60 ngày, và mức lương thử việc tối thiểu anh Khang được hưởng phải bằng 70% mức lương của anh trong các hợp đồng lao động trước ( khoảng 2,1 triệu đồng/ tháng) do anh vẫn làm công việc cũ trong thời gian thử việc.

* Ngày 02/03/2009 công ty cử Khang đi học nâng cao tay nghề 2 tháng không hưởng lương với chi phí học nghề do công ty trả và cam kết làm việc cho công ty ít nhất là 5 năm. Tại thời điểm này Khang vẫn đang trong thời gian thử việc tại công ty ANZ, nên chưa phải là lao động chính thức vì vậy việc thỏa thuận giữa công ty ANZ và Khang về việc đi học nâng cao tay nghề và Khang cam kết sẽ làm cho công ty ít nhất 5 năm là một hợp đồng học nghề riêng và không nằm trong hợp đồng lao động đã thỏa thuận (tức hợp đồng lao động thứ ba).

XEM THÊM: XIN GIẤY PHÉP LAO ĐỘNG

2. Việc chấm dứt hợp đồng lao động của Khang là không hợp pháp bởi vì:

          Thứ nhất theo tình huống đã cho thì ngày 01/03/2009 anh Khang bắt đầu khóa học nâng cao tay nghề kéo dài 2 tháng đến ngày 01/05/2009 thì kết thúc, như vậy tính đến tháng 01/2010 thời điểm anh Khang nghỉ việc, anh mới làm việc cho công ty được 7 tháng như vậy chưa đủ thời gian cam kết làm việc cho công ty là 5 năm.

          Thứ hai việc anh Khang yêu cầu với giám đốc công ty ANZ việc tăng lương cho mình là yêu cầu thay đổi nội dung hợp đồng, như vậy anh Khang sẽ phải thực hiện các trình tự thủ tục quy định tại khoản 2 điều 33 BLLĐ và hướng dẫn tại tiểu mục 3 mục II thông tư số 21/2003/TT- BLĐTBXH, theo các quy định này thì anh Khang sẽ phải thông báo nội dụng yêu cầu thay đổi mức lương cho công ty ANZ bằng văn bản, như vậy việc anh Khang đưa ra đề xuất với giám đốc công ty ANZ là sai về hình thức. Khi anh Khang đưa ra đề xuất tăng lương nhưng phía công ty ANZ không chấp nhận, thì theo khoản 2 điều 33 BLLĐ thì anh Khang phải tiếp tục thực hiện HĐLĐ hoặc để chấm dứt hợp đồng lao động anh Khang và công ty ANZ sẽ áp dụng quy định tại khoản 3 điều 36 BLLĐ để giải quyết tức là “hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động”. Như vậy việc anh Khang nghỉ việc sau khi giám đốc công ty không chấp nhận đề nghị tăng lương ( từ khi đưa ra  đề nghị đến khi anh Khang nghỉ việc chỉ có 5 ngày) là trái pháp luật.

*Nếu sau khi công ty ANZ trả lời không chấp nhận yêu cầu tăng lương, anh Khang muốn chấm dứt hợp đồng lao động một cách hợp pháp với công ty ANZ thì theo khoản 2 điều 33 và khoản 3 điều 36 anh Khang phải thỏa thuận với công ty ANZ về việc chấm dứt hợp đồng lao động, nếu không thỏa thuận được anh Khang có thể đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Theo khoản 3 điều 37 BLLĐ quy định “ Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng phải báo cho người sử dụng lao động biết trước 45 ngày;…”  . Như vậy muốn chấm dứt hợp đồng lao động với công ty ANZ anh Khang phải báo trước 45 ngày và thực hiện các nghĩa vụ bồi thường chi phí học nghề theo quy định tại các nghị định số 02/2001/NĐ-CP và số 44/ 2003/NĐ-CP;cũng như hưởng tiền trợ cấp thôi việc theo quy định của BLLĐ và nghị định số 44/2003/NĐ-CP.